Amaitu da Zaragozan Lindano eta Pestiziden Nazioarteko XIV. Foroa, LIFE Surfing proiektu europarraren pean antolatua, eta mundu osoko adituek parte hartu dute bertan. Ecologistas en Acción taldeko kideen parte-hartzea galdera-txandetara mugatu da, foroko mahaietan gizarte-eragileak sartu ez direlako.
Mundu osoko dozenaka aditu bilduko dira otsailaren 21etik 24ra Zaragozan, gure uretan dagoen toxiko iraunkor eta kantzerigeno honen arazoa aztertzeko. Foroan dauden Galiziako, Aragoiko eta Euskal Herriko Ecologistas en Acción taldeko kideek kezkagarritzat jotzen dute lindanoaren arriskuaren aurrean pertsonen osasuna bermatzeko beharrezkoak diren ekintza-planik eza.
Bizilagunek eta ekologistek alarmaren berri eman dute berriki, pestizida toxikoaren usain handiagatik eta Barakaldoko auzo honetan Lindano dagoela ohartarazteko kartelak jarri dituzte. Zona honetan Serralta parkeko higiezin-eragiketa dago aurreikusita, ehunka etxebizitzarekin.
Gelditzeko agindua Artxandako Jarraipen Batzordeak jarritako salaketaren ondorio da (Ekologistak Martxan elkarteak, Bilboko Auzo Elkarteen Federazioak eta kaltetutako auzo elkarte batzuek osatutako plataforma), honek uste baitu obrak emandako baimena gainditzen ari zirela.
Ekologistak Martxan-eko ordezkaritza bat Bruselan izango da azaroaren 16an eta 17an, HCH-Lindano pestizidak Europar Batasunean eragindako kutsadurari buruzko workshop baten barruan. Ordezkaritza ekologista, Batasuneko kide diren herrialdeetako hainbat eragilek aurre egin beharreko arazoa deskribatuko duten mahai-inguruan agertuko da.
Salatu egiten du, halaber, erakundeen arreta eskasa eta koordinaziorik eza hondakin toxiko arriskutsuen susmoen aurrean azkar eta egoki jarduteko.
Bidoia dagoen eremua azaleko uren babeserako gisa sailkatuta dago.
Ekologistak Martxanek lindanoak eragindako kutsadurari buruzko txosten berria argitaratu du. Azterlanak Trantsiziorako eta Erronka Demografikorako Ministerioaren 2019ko azken datuak eskaintzen ditu.
Analisiak kutsatzaileak nahiz eta duela hamarkada batzuetatik debekatuta egotea ibaietan eta lurpeko uretan irauten duela erakusten du.
Datuek zaintza areagotzea beharrezkoa dela eta arrisku toxiko hori murrizteko eta ezabatzeko neurriak ezartzea erakusten dute.
2021eko abuztuaren 26an, Ekologistak Martxan-ek URAri (Uraren Euskal Agentzia) jakinarazi zion bazela bidoi bat, bere ezaugarriak (testura, usaina, etab.) direla eta, Lindano izan zezakeena. Albinako urtegiko ur-laminatik 40 metro pasatxora zegoen, eta urak urtegira isurtzen dituen errekasto batetik 20 metrotara.
Aurtengo bizi martxa “ura zaindu dezagun, bizitza zaindu dezagun” eta “kutsatutako lurzoruek ura kutsatzen dute. Zabortegiek ibaiak pozoitzen dituzte ” lelopean ospatuko da.
Ekologistak Martxan-ek eta Butroi Bizirik Trantsizioan-ek Larrezabale zabortegi zaharreko lindanoz kutsatuta dagoen eremura sartzea eragozteko segurtasun-neurririk ez egotea salatu dute.
Artxanda -aktibatzeko Planari buruzko manifestua Auzo-elkarteek (Herri-Bideak Kate-barik Elkartea eta Erandioko Auzokoak Herrikoi Elkartea, Artxandako Auzo Plataforma, Deustuko Zubi Artean Elkartea, Bilboko Auzo Elkarteen Federazioa, Uribarriko Gure Etxea) eta talde ekologistek (Ekologistak Martxan Bizkaia, Zero Zabor Bizkaia elkargunea) euren jarrera adierazi dute Bilboko, Erandioko eta Sondikako udalek burututako Artxanda Aktibatzeko Planaren aurrean.
Aragoi, Euskadi eta Galiziako erakunde ekologistak eta kaltetutako kolektiboek agerraldia egin dute gaur goizean Eskaeren Batzordean. Europako Batzordearekiko eztabaida online izan da, eta, amaieran, parte hartzaileek prentsaurrekoa eman dute bideokonferentzia baten bidez
Ecologistas en Acción-ek ‘Lindano, ondare toxiko baten orainaldia’ txostena aurkeztu du; HCH-lindano pestizida 2017an eta 2018an ia arro hidrografiko guztietan oraindik aurki zitekeen egiaztatu du ikerketak, eta, jarduketarik eta neurririk ez direnez eman, litekeena da gaur egun ere egotea.
Honako paradoxa hau ematen da: giza kontsumorako uraren kalitateari buruzko arauak ez direla azaleko uren ingurumen-kalitateari buruzko eskakizunak bezain zorrotzak.
Kutsatutako lurzoruen inguruetan dauden zuhaitz-egurrean HCH-lindano kontzentrazio handiak aurkitu diren berri eman du txostenak.
2019an, Euskal Herriko eta Huescako basoetako egurraren laginak jaso zituzten Ekologistak Martxan eta Ecologistas en Acción taldeek, hurrenez hurren; izan ere, eremu horietatik gertu isurtzen ziren lindanoa ekoizteak zekartzaten hondakinak. Laborategi batera eraman zituzten aztertzeko, eta hainbat laginek lindano kontzentrazio handiak zeudela adierazi zuten: 3,64 mg/kg Enekurin (Bilbo inguruan), 6,47 mg/kg Jatan (Armintzan, Bizkaian) eta 0,94 mg/kg Sabiñanigon (Huescan).
Hexakloroziklohexanoa (HCH) zabortegitik gertu dauden zuhaitz-landaretzan egoteak ingurunea etengabe kutsatzea eta osasuna arriskuan jartzea dakar
Hondakin arriskutsuen kudeaketa eta lindanoz kutsatutako zabortegiei buruzko ikerketarekin jarraitzen du Ekologistak Martxan taldeak. Oraingo honetan, Alto de Santo Domingon dagoen zakartegian aurkitu du lindanoa elkarte ekologistak. Zabortegia itxita dago jada, baina haren substantziek urak eta inguruan bizi diren pertsonak kutsatzen jarrai dezakete.
Ekologistak Martxan taldeak Zaldibarko zabortegian lindanoa zegoela susmatzen zuen, taldeak egindako ikerketen ondorioz.
– Lindanoa tenperatura altuetan fosgenoan deskonposatzen da; gas hilgarria da, suteak daudenean gerta daitekeena. Ekologistak Martxan-ek Zaldibarko zabortegian lindano kutsatzailea zegoela susmatu zuenean, bertan sute bat izateko arriskuez ere pentsatu zuen;
Ekologistak Martxan kolektiboak salatu du erakundeak ez direla ezer egiten ari osasun publikoko arazo larri baten aurrean. Ohartarazi dute arriskua handia dela baso-suteren bat gertatzen bada.
Ekologistak Martxan kexu da Eusko Jaurlaritza ez delako ezer egiten ari, Jatan lindanoa isuri zela ikusita.Bi urte dira hori salatzen hasi zenetik, eta bitarte horretan ez dute kautelazko neurririk hartu
Kolektibo ekologistak dioenez, 30.000 metro koadro egon daitezke kutsatuta, eta 10.000 tona hondakin kantzerigeno egon daitezke barreiatuta