• Ecologistas en Acción taldeak urtebeteko balantzea egin du, Gazako sarraskiarekin amaitzen dena, gobernu batzuen sorgortasunaren eta beste batzuen atseginaren aurrean

• 25 urte bete dituen erakunde ekologistak ekologismo sozialaren aldeko apustua egiten jarraitzen du iraunkortasuna, justizia soziala eta bakea lortzeko

• Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala aurkeztu du, eta Ekologistak Martxan taldeak 2023an egin duen lana izan du ardatz

 

2023an, nazioarteko taula Ukrainako inbasiotik Gazako genozidiora nola igaro den ikusi dugu. Nazioarteko erantzun irmo eta berehalakoaren faltak bultzatu du Ecologistas en Acción taldea Israeli Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak (BDS) egiteko ekimenarekin bat egitera, indarkeriarik gabeko kanpaina eraginkorren bidez, Palestinako herriaren zapalkuntzan parte hartzen duten konpainien aurka jarduteko.

Krisi sistemikoari eman beharreko erantzunen presaren aurrean borondaterik eta erabakitasunik eza hori PSOEk eta Sumarrek Gobernu osaketaren bilaketan aurkeztutako 230 neurrietan ere islatu da. Akordioak alderdi positiboak dituen arren, ekonomiaren eta enpresen hazkundearen aldeko apustua egiten jarraitzen da, eta horrek krisi ekologikoa eta soziala larriagotzea dakar, ez dio behar besteko anbizioz heltzen larrialdi klimatikoari, eta biodibertsitatearen galera saihesten du.

Inoiz ez bezalako bero-boladek markatutako lehorte garai honetan, Andaluziako presidente Moreno Bonillak amnistia lege bat aurkeztu du Doñanako ureztaketentzat. Sevillan espazio bakar eta berezi horren alde milaka pertsona mobilizatu dira, baina horrek ez du eragotzi UICNren Zerrenda Berdetik kanpo uztea. Administrazio eta gobernu autonomikoen konplizitateak babestutako agroindustriaren harrokeriak beste ekosistema enblematiko bat kolokan jarri du, eta horren aurrean, Ecologistas en Acción taldeak “Mediterraneoko elikagaien benetako prezioa” kanpaina bultzatu du Mar Menor salbatzeko.

Ecologistas en Acción taldeak “EB ez da dioten bezalakoa”, erakunde hau berez jasanezina, bidegabea eta antidemokratikoa dela salatu du kanpainaren bidez, eta EBko Kontseiluaren Espainiaren Lehendakaritzaren seihileko protesta-mobilizazioekin bat egin du. Erakundeak ospatzen du EB monolitikoa ez izatea eta herrialde batzuetako ministroak genetikoki eraldatutako organismoak (GEO) desarautzeko proposamenaren aurka egotea. Bestalde, zuzeneko ekintzak egin dira sojan eta palman oinarritutako bioerregaiak uztea eskatzeko, erregai fosilek baino bi eta hiru aldiz isurketa gehiago eragiten baitituzte.

Erakunde ekologistak urrian argitaratutako “Nadando en Glifosato”, txostenaren arabera, Espainiako lurrazaleko uren % 34,6 glifosatoz kutsatuta daude, eta ingurumen-kalitateari buruzko araudiak baimentzen dituenak baino maila altuagoak dituzte. Hala eta guztiz ere, 2033ra arteko erabilera onartu da. Europako Batzordea ez da ados jarri, eta 10 urtez luzatu du pestizida horren erabilera, lotsagorritu gabe. Gutxi balio izan dute Ekologistak Martxan taldeak Nekazaritza Ekologikoaren Espainiako Elkartearekin (SEAE), WWFrekin eta SEO/BirdLiferekin batera argitaratu duen “La Plaga de los Plaguicidas”  manifestuan jasotako ohartarazpenek.

Larrialdi klimatikoari dagokionez, Ecologistas en Acción taldeak Dubain egindako COP28 planaren azken akordioa aztertu du, eta “ez da nahikoa, etsigarria eta kolaz betea” dela esan du. Azkenean, erregai fosilez hitz egiten da krisi klimatikoaren sorburu gisa, baina testuak energia nuklearra eta karbonoa harrapatzea bezalako irtenbide faltsuak biltzen ditu. Erakunde ekologistaren erantzuna da fosilen mendeko sistema kapitalista errotik aldatzeko beharra azpimarratzea, egitura patriarkal, neokolonial eta estraktibistetatik urrun, justizia klimatikoa lortu ahal izateko.

Gainera, aurten erakundeak berriztagarriei buruzko posizionamendua indartu du, modu kolektiboan landua, beherapenaren eta berriztagarrien hedapen justu, demokratiko eta biodibertsitatea errespetatuko duen baten aldeko apustua eginez. Energiaren arloan, Hondakin Nuklearrak Kudeatzeko Zazpigarren Plana onartu dela ospatzen dugu. Plan horrek Villar de Cañasen (Cuenca) dagoen Aldi Baterako Biltegi Zentralizatua (ATC) uzten du, baina 40 urteko zabarkeria planteatzen du hondakinen politikan, behin betiko konponbideak 2073ra atzeratzen baititu.

Itsas inguruneari buruzko gaietan, Europako aingira (goi-sukaldaritzan kontsumitzen den galtzeko zorian dagoen espeziea) eta Mediterraneo itsasoa izan dira 2024rako Europako arrantza-negoziazioen protagonistak. Antolatzaileek Bandera Beltzen Txostena aurkeztu dute aurten ere, 8.000 kilometroko kostaldea berriro ikuskatu ondoren.

Andaluziako itsasertzeko itsas ingurunearen babesa izan da ardatz nagusia Diosa Maat belaontzian, eta udako kanpaina amaitu du legez kanpoko 400 zabortegi identifikatuta, “Stop Vertidos Ilegales” webgunearen bidez. Gainera, antolatzaileek hondartzak garbitzen X. urteurrena ospatu dute, eta 600 kilo zabor baino gehiago kendu dituzte Clean Up The Sea ekimenaren urteroko deialdian.

Meatzaritzari dagokionez, meatze-proiektuen irakitea nabarmenagoa izan da, Doñanako hondamendiaren 25. urteurrena Aznalcolllar meategia berriro irekitzearekin eta Cobre Las Cruceseko proiektu polimetaliko berriarekin batera gertatu baita. Meatze-handitze horren ondorioz, 85,52 Hm3-ko isurketa toxiko globala egin da 18 urtez Guadalquivir Behereko Natura 2000 Sareko Kontserbazio Bereziko Eremuan, eta Doñanako Parke Nazionalari ere eragin dio. Horiek dira giza eskubideen eta ingurumen-eskubideen erabateko mespretxuaren adibide batzuk, 130 erakundek baino gehiagok Lehengai Kritikoen Europako Legearen aurrean gaitzespena adierazi beharra eragin dutenak.

Kutsadurak, uraren gehiegizko ustiapenak, lehorteak eta klima-aldaketak mugetara eraman dute ibaien eta akuiferoen narriadura-egoera, eta administrazioak ez du lehengoratzeko beharrezko neurririk jarri. Horren aurrean, Ecologistas en Acción taldeak emari ekologikoak defendatu ditu Estatu osoan bizirik dauden ibaiak babesteko, eta hiri-zatiak birnaturalizatzeko bost proiektu berri proposatu ditu lau autonomia-erkidegotan: Extremaduran, Kanarietan, Andaluzian eta Madrilen. Erakundeak mahai gainean jarri dituen 20 proposamenen ondorioz (batzuk jada martxan daude), naturgune oso baliotsuak sortzen ari dira hiri eta herrietako hiri-espazioetan.

Garraioari dagokionez, Mugikortasun Jasangarriaren Legea ez da onartu hauteskundeak aurreratu direlako. Erakunde ekologistak uste du egoera hori aukera berria dela hegaldi laburrak ezabatu edo murrizteko. Neurri hori eztabaidaren erdigunean jartzea lortu da, kerosenoaren gaineko zergaz gain, eta ohiko trenbidea berreskuratzea.

Ecologistas en Acción taldea dozenaka kolektiborekin koordinatu da autoek hirietan hartzen duten kutsadura eta espazioa murrizteko neurriak eskatzeko. Ehunka ekitaldi antolatzen ere lagundu du, Haurrentzako Kale Irekiak, kerik gabeko ikastetxeak eta zaratarik gabekoak eskatuz.

Hain zuzen ere, garraioa izan da 2023ko Ecomarcharen leloaren gai nagusia: “Mugikortasun iraunkor, sozial eta egituratzailearen alde, planeta freskoago baterako”. Aurtengo ibilbideak Gaztela eta Leon, Kantabria hegoaldea eta Bizkaia zeharkatu ditu, eta ehun ekintzaile baino gehiago aritu dira pedalei eragiten protesta gisa. Meatzaritzako proiektuak, makrobilgarriak, abeltzaintza industriala eta garraiorako azpiegitura handiak salatu ditu. Baina estepako paisaiak, Palentziako mendia, fauna (handia eta txikia) edo bidean aurkitutako flora ere ezagutu eta baloratu ahal izan dira.

Urtea Lurraren Kultura Berriaren aurkezpen publikoarekin amaitzen da, bizitza erdigunean jartzeko beharrezkoa den argumentarioa. Urtebetetze oparia izan zen, eta antolatzaileek munduaren eskura jarri dute 25. urteurrena ospatzeko, mende laurden batez pertsonen eta ingurumenaren defentsan ikasitako guztia partekatzeko.

“Borroka-txatalak. Geroak ehuntzen” lelopean, Estatu osoko ekintzaileak bildu dira, sistema kapitalistaren bortxaketen aurrean harremanak sendotzen eta salaketa-ekintzak koordinatzen jarraitzeko. Gizartean eta ingurumenaren aldetik jasanezinak diren era guztietako proiektuak geldiarazteko auzitegietan auzitan dauden 300 kasu baino gehiagok agerian uzten dute mugimendu ekologistak egindako lanaren garrantzia eta balioa. Administrazio erreakzionarioenek gero eta gehiago jazartzen duten mugimendua. Bizitzen ari den aktibisteen kriminalizazioa justifikaziorik gabea eta erabat onartezina da.

Iraultza ekofeminista izango da, edo ez da izango. Uste hori agerian jartzen du Ekologistak Martxan taldeak emakumez bakarrik osatutako Koordinazio Konfederaleko lehen hirukotea izendatzean. Giza bizitzarako eta giza bizitzatik kanpoko funtsezko ekosistemak defendatzeko ezinbesteko tresna gisa berresten da erakundea, tokiko taldeen lan nekaezinaren bidez.

 

Ekologistak Martxan 2023an: Energia Berriztagarrien Lurraldearen Arloko Planaren urtea

Eusko Jaurlaritzaren Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren aurkezpena polemikaz beteta iritsi zen. Proposamena ingurumen-inpaktu handiko makroproiektuz josita dago natura-ondareko gune babestuetan, nekazaritza-balio handiko lurzoruetan eta hegaztientzako interes espazialeko eremuetan, eta 4.000 alegazio baino gehiago jaso ditu udalen eta auzo-elkarte eta ekologisten eskutik. Ia alegazio guztiak atzera bota dira, baita Aldundiek aurkeztutakoak ere. Oraindik lan asko dago egiteko energia berriztagarrien izenean natura-ondare gehiago ez suntsitzeko eta biodibertsitateari kalte larririk ez egiteko.

Urte hasieran, 3/2023 Errege Dekretua argitaratu genuen, giza kontsumorako urari buruzkoa. Dekretu horrek bi muga ezartzen ditu kontsumorako uretako plagizideentzat, Europako araudia baino askoz zorrotzagoak, eta lege-aldaketa bat dakarte, gure iturrietako urari dagokionez babes handiagoa bermatzen duena. Ekologistak Martxan taldeak hamarkadak daramatza giza osasuna bermatuko duen ura lortzeko borrokan eta araudi berri hau indarrean sartu dela ospatzen du.

Hondakinen, zabortegien, erraustegien, lurzoruaren eta uren kudeaketa egokiaren alde ere borrokatzen jarraitzen dugu. Hondakinak murriztearen eta horien aprobetxamenduaren aldeko apustua egiten dugu, errausketa-planta edo zabortegi berriak irekitzea saihestuz, eta lurzorua deskontaminatu eta babestearen aldeko apustua egiten dugu. Era berean, gure hirietan airearen kalitatea bermatzeko protokoloak eta araudiak eskatzen jarraitzen dugu. Aire arnasgarria bermatzeko beharrezkoa da hiriko zuhaiztia. 2023 mozketa masiboen urtea izan da, ale osasuntsuekin eta helduekin arrastatzen diren proiektuen urtea. Salatu egin ditugu eta borrokan jarraituko dugu.

Ecologistas en Acción taldearen helburua beti izan da, eta beti izango da, eraldaketa ekosoziala oinarritik bultzatzea, erakunde anitza, anitza eta horizontala eraikiz.

Orain, inoiz baino gehiago, Ecológica Aplastante batena da indarrak batzea, elkarrekin askoz gehiago egin dezakegulako: Ekiozu ekologiari!