- Txosten berri baten arabera, Espainiako zentral nuklearrek 164 gertakari pilatu dituzte itxiera-akordioa lortu zenetik igarotako bost urteetan. Azken bi urteetan pilatu dira arazo gehien, batez ere Ascoko erreaktoreetan.
- Lobby nuklearraren azken mugimenduen aurrean, Ecologistas en Acción taldeko kide den Mugimendu Iberiar Antinuklearrak (MIA) zentral nuklearrak ixtea eskatzen du berriro.
- MIAk gogorarazten du zentral nuklearren zahartzea gero eta garestiagoa dela eta arriskua handitzen duela.
Incidentes y sucesos en las centrales nucleares españolas, 2019-2023 txostenak erakusten duenez, zentral nuklearrek Segurtasun Nuklearreko Kontseiluari jakinarazi dizkioten funtzionamendu akatsak eta mantentze-akatsak 164 gertaera izan dira bost urtean, 11 egunean behin batez beste. Asco II da gorabehera gehien izan dituen zentrala (33), ondoren Asco I (30), Cofrentes (28) eta Vandellós II (26) daude. Gehienak INES-0 gisa kalifikatu dira, baina hamar akats larriagotzat jo ziren eta INES-1 mailakotzat jo ziren. Vandellós II-ko zentrala lau INES-1ekin nabarmentzen da, eta ondoren Trillo hiru INES-1ekin. Erreferentzia gisa, 1989ko Vandellós I-eko sutea, Espainiako Estatuko istripurik larriena, INES-3 izan zen.
Normalean, iritzi publikoa gehien kezkatzen duten akatsek behartzen dute zentrala gelditzera. Bost urte horietan, 37 gertakarik eragotzi zuten erreaktorearen ekoizpen elektrikoa, egunak iraun zuten aldietan. Asco I da, alde handiarekin, ustekabean gehien gelditu behar izan duena. Era berean, Vandellós II zentralarekin batera, osagai nuklearrak hozteko sistemak arazo gehien ditu, nukleoaren segurtasun-sistemak hozteko.
Vandellós II da, halaber, sare elektriko orokorrerako konexioarekin lotutako gertakari gehien izan dituen zentrala, dela parke elektrikoko arazoengatik, dela kanpoko sarearen ezegonkortasunagatik, sarearen gorabeherengatik edo ekaitzengatik. Bestalde, oso ohikoak dira sentsoreen ekipamenduarekin lotutako akatsak Asco I eta II eta Kofrenteetan. Zentralaren eragiketa kontrolatzeko tresnak dira, baita erreaktorea hozteko sistema osagarrietan edo gasak kanporatzeko sistemetan balbulekin dauden arazoak ere.
Era berean, Funtzionamenduko Zehaztapen Teknikoen (ETF) ez-betetze ugari daude, baita hainbat proba eta funtzionamendu-murrizketa ezartzen dituzten dokumentuak ere, segurtasun-sistemak erabat eskuragarri ez badaude funtziona ez dadin. Hala ere, zentraletan ez dira beti betetzen, eta CSN ez da beti gai honetan izan beharko lukeen zurruntasuna.
Enpresa elektrikoek eta gobernuak hitzartutako itxiera-egutegia betez gero, oraindik 11 urte geratzen dira zentral nuklearren arriskuarekin bizitzeko. Gertakarien eta akatsen berrikuspenak erakusten du, funtzionatzen jarraitzen duten bitartean, ezin dela erlaxatu haien gaineko zaintza eta arreta publikoa, eragiten duten arriskuagatik. 40 urtetik gorako zentral nuklearren zahartzeak sistema askoren narriadura eta arriskua areagotzea eragin du. Energia horien malgutasunik ezak, uranioaren erauzketak, kostu itzelek eta hondakin erradioaktiboen arriskugarritasunak bateraezina egiten dute ekonomiaren deskarbonizazioarekin.
Hondakin horiei dagokienez, Ecologistas en Acción taldeko kide den Mugimendu Iberiar Antinuklearrak (MIA) berriz ere adierazi du 2070etik aurrera behin betiko biltegiratzea uzten duen kudeaketa-plan bat ez dela nahikoa. Bien bitartean, zentral nuklearren inguruan jarduera erradioaktibo handiko hondakinak pilatzen jarraituko da. Horrela, industria nuklearrak bere jarduerari eusteko egiten dituen ahaleginen aurrean, eta are garrantzitsuagoa dena, sortu dituzten hondakin nuklearren kudeaketagatik ordaintzea saihestearen aurrean, MIAk zentral horiek ixtea eskatzen jarraitzen du, kokaleku bideragarri batean behin betiko irtenbide baten garapena bizkortzea, eta enpresa jabeak, eta ez herritarrak, izatea kostuak bere gain hartzen dituztenak.
Txostena: Incidentes y sucesos en las centrales nucleares españolas 2019-2023
