• Mugikortasun jasangarria aldarrikatzeko eta ingurumena salatzeko ekintzak izan ziren nagusi Bilboko metropoli-eremuan egindako ibilbidean
• Talde ekologistak jai giroan agurtu zuen Barakaldon, Gaztela eta Leongo, Kantabriako eta Euskadiko ingurumen-borrokengatik 700 kilometro baino gehiago pedalei eragin ondoren
• Ecologistas en Acción taldeak oso balantze positiboa egin du bizikleta ibilbidearen hamabigarren edizioaren inguruan. Bertan agerian geratu da mugikortasun-eredua aldatzeko bidean aurrera egiteko asko dagoela.

Joan den uztailaren 29an, larunbata, Bilboko erdigunean, La Concordia tren geltokiaren aurrean egindako elkarretaratze batek amaiera eman zion bi astez Ecomarcha 2023an parte hartu duten ehun pertsona baino gehiagoko taldeak pedal kolpez eraman duen aldarrikapen programari.

Leon-Bilbo linearen amaierako geltokia, taldeak bere azken astean jarraitu duena, azken aldiz kontzentratzeko eta, “Igo mugikortasun iraunkorrera” lelopean, bizikleta eta trenbide bidezko mugikortasuna hobetzearen aldeko apustua egiteko aukeratu zen. FEVEren eta RENFEren trenbideetan bizikleten sarbidea hobetzearen aldeko “Bicis al tren” kanpainaren barruan sinadurak emateak kontzentrazioari amaiera eman zion.

Aurretik, Ecologistas en Acción taldeko txirrindulari-tropelak Nerbioi itsasadarraren ezkerraldeko Barakaldo — Sestao eta Portugalete — zeharkatu zuen, Zubi Eseki enblematikora iristeko, eta handik Getxoraino igaro ziren. Handik, Leioa eta Erandiotik igaroz, Bizkaiko hiriburura iritsi ziren, eta hiriko arteria nagusietan zehar jai-giroa zabaldu zuten.

Atsedenaldi hori amaitu ondoren, bazkari bat egin zen Ekologistak Martxan-ek Bilboko alde zaharrean duen egoitzan, eta festak hiriburuko kaleetan eta Barakaldoko Retuerto auzoan jarraitu zuen. Bertan, Ecomarchako partaideek ostatu hartu zuten azken bi gauetan.

Balmasedatik abiatu eta Petronorrek Muskizen duen lantegiaren aurrean elkarretaratzea egin zen hilaren 28an, ostiralarekin. Bertan, zentralak sortzen duen kutsadura atmosferikoa eta uraren kutsadura salatu zen, baita bizilagunentzat duen arriskua eta duela urte batzuetatik egiten duen jabari publikoaren legez kanpoko okupazioa ere. Muskizetik bidegorri eroso batetik (bizikleta-erreia) jarraitu zen Barakaldoraino, eta, han, erdiguneko kaleetan barrena, tarteka-marteka egin zen, eta Herriko Plazan elkarretaratzea egin zen. Bertan, ingurumen-zinegotziak harrera egin zien.

Azken balantzea oso positiboa da

Ibilaldiaren amaieran, parte-hartzaileek esperientzia oso arrakastatsutzat jo zuten. Pedalei eragiten zieten hamalau egun izan ziren, eta 700 kilometro baino gehiago egin ziren. Egun horietan, ingurumen-arazo ugari bisitatu ahal izan ziren.

Mugikortasun jasangarriaren ardatzari jarraituz — dagoeneko itxita dauden trenbideak marraztu zituzten, hala nola, “burra trena”, La Plata trenbidea, Santander-Mediterraneoa edo erabiltzen ari diren beste batzuk, baina La Roblako trenarena bezalako gabezia ugarirekin —, tropelak ibilbideko ingurumen-balioez gozatu zuen Villafafilako aintziretan eta Palentziako mendian. Borroka historiko ahaztuak ere ezagutu zituen, hala nola Telenoko tiro-eremuarena, mehatxatutako hainbat lurralderen aldeko plataformekin batera, eta garaipen ekologistak ospatu zituen, hala nola Gueñes eta Zallako egurrezko erraustegiaren itxiera.

Leongo aireko garraioaren eredu xahutzailea edo Kantabriako hegoaldeko linea arruntetarako dirurik uzten ez duen AVEren tirania salatzea Reinosako gaueko trenen itzulera edo Bilboko intermodalitatea hobetzeko trenetan bizikleten irisgarritasuna hobetzea aldarrikatu zuten ekintzekin tartekatu ziren.

Hiri-mugikortasuna Valladolideko, Leongo, Barakaldoko eta Bilboko metropoli-eremuko geltokietan ere egon zen. Bertan, mugikortasun aktiboan eta garraio publikoan oinarritutako ereduari lagundu zitzaion, ibilgailu motordunaren aurrean. Gobernu atzerakoi batzuek eredu horretara itzuli nahi dute udal jakin batzuetan.

Etxeratzean ere mugikortasuna aldarrikatzen eta sufritzen

2023ko Eskualde Batzordearen ondorioetako bat da zer egin behar den mugikortasun-eredu iraunkorra lortzeko, sozialki bidezkoa eta lurraldea egituratzen duena. Bizikleta-ibilbidean izandako esperientzia batzuekin egiaztatu zen, baina baita kideak etxera itzultzean ere.

Bilbotik Leonerako La Roblako trenean pedalei eragin zien bidea desegitea erabaki zuten pertsonek atzerapen larriak izan zituzten, eta autobusetara eta taxietara eraman behar izan zituzten, larunbatean, hilaren 29an, istripua izan zutelako eta hurrengo egunean matxura izan zutelako. EEcologistas en Acción taldearen ustez, Estatuko zenbait trenbide apalen egoera txarraren kontzientzia hartzea izan zen, hain zuzen ere “Espainia hustuari” zerbitzua ematen diotenena.

Lucas Barrero, Ecomarcha 2023ko koordinatzailea eta erakunde ekologistaren bozeramailea, bere haragitan bizi izan zuen: “La Aracena mendilerrora (Huelva) itzultzeko nire bidea 24 ordu baino gehiagoko odisea bat izan zen, non autobus bat, tren bat, partekatutako auto bat hartu behar izan nuen eta ibilbidea ibilgailu pribatu batean burutu. Adibide puntual bat da, pertsona askok joan-etorriak egiteko egunez egun bizi dituzten zailtasunen berri ematen duena, ingurumenerako beharrezkoak ez diren eta kaltegarriak diren azpiegituretan diru kopuru eskandalagarriak xahutzen diren bitartean “.

Hori guztia dela eta, 2023ko Ecomarcharen arrakastaz haratago, Ecologistas en Acción taldeak adierazi du mugikortasun-eredua aldatzeko eskatzen jarraitzeko asmoa duela, “Egin bat mugikortasun jasangarriarekin” lelopean.