Gaur goizean ‘Empleo y transición ecosocial’ txostena aurkeztu dugu Bilbon, LAB, ELA, esk, IAC eta MATS sindikatuek, Antikapitalistak alderdi politikoak eta Ekologistak Martxan, elkarlanean egindako lan kolektibo baten emaitza.
Txostenak neurri espezifikoak eta behar den trantsizio ekosoziala gauzatuz sor litezkeen enplegu-kopuruaren zenbatespenak jasotzen ditu.
“Empleo y transición ecosocial” azterlanaren arabera, automobilgintzan eta turismoan enpleguak murriztu egingo dira, energiari, hondakinei eta baso-kudeaketari dagokienez.
Ecologistas en Acción, Anticapitalistas eta ELA, ESK, IAC, LAB eta MATS sindikatuek txosten bateratu bat aurkeztu dute, egungo krisi ekosozialaren baitan enpleguaren egoera aztertzeko. Gobernu zentralak egindako trantsizio ekologikoaz bestelako trantsizio baterako proposamen zehatzak egin dituzte txostenean, iragan maiatzean Espainiako Estatuko Klima Aldaketari buruzko lehen Legea onartu baitzuen.
“Empleo y transición ecosocial” txostenean adierazten denez, enplegua mantentzea ez da erronka ekologikoaren aurka jarri behar, nahiz eta hainbat sektoretan ezinbestekoa izango den enpleguak ordeztea sozialki beharrezkoak eta ingurumenaren aldetik jasangarriak diren beste batzuekin.
Horregatik, trantsizioa enpleguaren banaketaren, birmoldaketaren eta enplegutik pasatzen ez diren beharrak asetzen dituzten beste batzuen eraikuntzaren inguruan egituratzen da. Lanaldia murrizteak helburu horietako batzuetarako balioko luke. Halaber, baliabide gutxiago dituzten herritarrak diskriminatzen dituzten alternatiba baztertzaileen aurrean irtenbide ekosozialista eta demokratikoak gauzatzeko beharra azaltzen du azterlanak.
Txostenean, erakundeek aldaketa zehatzak proposatu dituzte energiaren, turismoaren, hondakinen, automobilgintzaren eta baso-kudeaketaren sektoreetan. Automobilgintzan eta turismoan, berriz, enpleguak murriztu egingo dira, energiari, hondakinei eta baso-kudeaketari dagokienez.
Energiaren sektorean, erakunde politiko, sindikal eta ekologistek adierazten dute, enpleguaren gaineko eraginak baloratzeko lan-proposamen gisa, nuklearrak eta termikoak ixtea, instalatutako potentzia elektrikoa ez handitzea, baizik eta berriztagarriekin ordezkatuz joatea, hala nola orube teknikoarekin edo biomasarekin, eta kontsumoa nabarmen murriztea sektore guztietan, bereziki erregai fosilen mendekotasun handiena dutenetan. Enpleguei dagokienez, 500.000 eta 750.000 enplegu zuzen artean sortuko lirateke, nuklearren desegitean sortutako 100.000 lanpostuak barne.
Txostenaren bigarren ardatz nagusia automobilgintza da, bereziki garrantzitsua COVID-19ren krisiaren eta sektorerako ibilgailuen salmentan izan dituen ondorioen ondoren, eta 2020an Bartzelonan Nissan bezalako lantegiak ixteko saiakeraren ondoren. Automobilaren sektoreak nabarmen egin behar du behera; hala ere, neurri batean, garraiobide kolektiboen eraikuntza bihur liteke. Gainera, garrantzitsua litzateke lan-ordutegia murriztea, lana modu bidezkoagoan banatzeko.
Txostenaren beste ardatz bat basoen kudeaketari buruzkoa da; izan ere, baso-masa da lurrean karbonoa atxikitzeko modurik eraginkorrenetako bat, eta horri eusteak ia 70.000 lan-eskaintza sor ditzake. Hori bai, ez landaketa moduan, baizik eta baso ezberdinetan.
Hiri-hondakinen kudeaketari dagokionez, sortutako enplegu-bolumena 42.000 postukoa izango litzateke, eta zirkularitatea da ideia nagusia, arreta berezia jarriz materia organikoaren konpostajean.
Azkenik, txostenaren arabera, turismoak behera egin behar du eta hurbileko turismo batera, egonaldi luzeetara eta luxuzkoak ez diren establezimenduetara bihurtu behar du, horiek baitira inpaktu gutxien eragiten dutenak.
Aurkeztutako neurri guztiek inbertsioak behar dituzte, eta horiek orain turismo-azpiegituretara, garraioetara edo finantza pribatuetara bideratzen diren aurrekontu publikoen ehuneko handietatik atera behar dira. Era berean, txostenaren amaieran aipatzen da inbertsio horrekin batera zerga-erreforma bat egin beharko dela, gizarte-sektore pribilegiatuei eragiten diena, bai justizia ekonomikoagatik, bai ingurumenagatik, eta sektore estrategikoak nazionalizatzeko plan bat.
Erakundeek adierazten dute aldaketa horiekin batera lan-inguruneak demokratizatzeko prozesuak egin behar direla, langileei erabakitzeko ahalmen handiagoa emateko. “Horrek ez du esan nahi jarduera guztia Estatuaren esku utzi behar denik: sektore batzuek jabetza komuna izan behar dute, gizarte osoak bakarrik baitu legitimazioa eremu estrategikoei buruz erabakitzeko, hala nola energia-hornikuntzari edo etxebizitza-bermeari buruz, baina beste batzuk kooperatiba gisa eta eskala txikiko beste antolaketa-mekanismo batzuen bidez antola daitezke”, txostenaren arabera.
