- Erakunde ekologistak kanpaina bizia egin du urteetan mundu mailako deforestazioa geldiarazteko, eskualde tropikal eta ekuatorialetan, planetako bioaniztunenetan, nekazaritza-mugaren hedapenak eraginda.
- Duela hamarkada batzuetatik hona, Amerikako, Afrikako eta Asiako hego-ekialdeko herrialde tropikal eta ekuatorialetan industria-monolaborantzak hedatu izanak basoen hedadura-galera larriak eragin ditu, eta klimaren eta biodibertsitatearen krisia larriagotu.
- Ecologistas en Acción taldeak “Biodibertsitaterik gabe ez dago bizitzarik” kanpainaren barruan kokatu du egoerari buruzko alarma.
Deforestazioari buruzko Europako Erregelamenduaren (EUDR) helburua da Europako ekonomiak planetako ezein lekutan baso-soiltzerik ez eragitea, klima-aldaketaren eta biodibertsitate-krisiaren aurkako borrokan Europak egindako ekarpen gisa. 2023ko ekainean onartutako erregelamendu hori 2024ko abenduaren 30etik aurrera aplikatu behar da erabat, eta orain arte barne hartutako zazpi lehengaien (soja, palma-olioa, kafea, kakaoa, kautxua, zura eta behi-azienda) edozein merkataritza-jarduerari eragiten dio. UDRk zazpi produktu horien edozein partidaren trazabilitatea bermatzera behartzen du bere ekoizpen-lursaileraino, baso-soildutako eremuetatik ez datorrela eta legeria nazionalari jarraiki gertatu dela bermatuz.
Espainiako estatuan, autonomia-erkidegoek dute UDR aplikatzeko eskumena. Legeriak operadoreei (enpresei) arauari egokitzen laguntzeko betebeharra sortzen die, bai eta urteko kontrol-planak ezartzekoa ere, enpresek aurkezten dituzten Behar Bezalako Arretaren Adierazpenen egiazkotasuna egiaztatzeko, jendeari eta Batzordeari txosten erregularrak aurkezteko eta neurri zuzentzaileak eta/edo zehatzaileak aplikatzeko. Horretarako, giza baliabide, baliabide ekonomiko eta tekniko nahikoak izan behar dituzte, erronka handi horri berme osoz aurre egin ahal izateko.
Ecologistas en Acción taldeak informazioa eskatu die 17 autonomia erkidegoei, eta ekainean hainbat bilera egin ditu EUDRk eragindako lehengaien kontsumoan ehuneko handiena duten batzuekin, zehazki, Andaluziako Juntarekin, Galiziako Xuntarekin eta Aragoiko Gobernuarekin. Emaitza kezkagarria da. Gobernu autonomiko gehienek ez dute beren funtzioak betetzeko gaitutako unitate teknikorik ere, eta ez dute inolako baliabide gehigarririk jarri (Andaluziako Juntak izan ezik).
Atzerapen horiek kezkagarriak dira, eta Espainia Europako beste herrialde batzuen oso atzetik jartzen dute, hala nola Herbehereen atzetik; izan ere, Herbehereek administrazio-unitate bat dute, aurrekontu handiarekin eta berariazko langileekin, bai eta lan-protokoloak ere.
Egia da Espainiako Gobernuak, zehazki Teresa Riberak zuzendutako Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioak, komunikazio-protokolo komunak ezarri behar dituela eta Diputatuen Kongresura lege-proposamen bat eraman behar duela, Espainiako EUDRren zehapen-prozedura onartzeko. Baina ministerioaren atzerapen hori ez da aitzakia autonomia-erkidegoek beren legezko betebeharrak betetzean huts egin dezaten. Enpresa-sektore batzuk jartzen ari diren atzerapenek eta oztopoek zaildu egin dezakete erregelamendua modu uniformean eta harmonizatuan aplikatzea EBn, eta horrek porrot egingo luke baso-soiltzea gelditzeko helburuan.
