• Ekologistak Martxan taldeko kideek EAEko airearen kalitatearekin lotutako bi eskaera helarazi dizkiote Arartekoari

• Ekologistek gogorarazi dute Eusko Jaurlaritzak airearen kalitatea hobetzeko plan bat jarri behar duela martxan

• Era berean, Bilboko Udalak ere ez du garatu airearen kutsadurari aurre egiteko epe laburreko protokoloa edo jarduera-plana.

 

Joan den asteazkenean, Ekologistak Martxan-eko delegazio bat Manuel Lezertua Arartekoarekin bildu zen. Topaketa horren helburua zen Euskal Autonomia Erkidegoko airearen kalitatearekin eta euskal administrazio publikoek gai horretan duten ekintzarik ezarekin lotutako bi eskaera aurkeztea.

Aurkeztutako lehenengo eskaerak ohartarazten du Eusko Jaurlaritzak, indarrean dagoen legeriaren arabera, Ozonoa Hobetzeko Plan bat egiteko betebeharra duela. ES1613 Barrualdeko arroak izeneko eremuan, 288.119 biztanle ditu guztira, eta 2.320 kilometro koadroko azalera. Eremu horretan, osasuna babesteko ezarritako ozonoaren balio objektiboa gainditu da, eta, gainditze-historia luzea dagoen arren, kasu zehatz honetan, honako honetan oinarritzen gara: osasuna babesteko balio objektibo oktoordukoa 2018-2020 hirurtekoan gainditu zen erreferentziako estazioan: Valderejon (Araba), 27 gainditzerekin. 34/2007 Legeak eta 102/2011 Errege Dekretuak ezartzen duten hobekuntza-plana egiteko neurria nahitaezkoa da agintari autonomikoentzat.

2022ko ekainaren 17an, Ekologistak Martxan-ek, ingurumen-arduradunek ezer egin ez zutenez, Eusko Jaurlaritzari gogorarazi zion 34/2007 Legearen 16. artikuluan eta 102/2011 Errege Dekretuaren 24.1 artikuluan aurreikusitako airearen kalitatea hobetzeko plana premiaz hartu behar zuela eragindako eremurako: ES1613 Barruko arroak. Orain arte ez da inolako erantzunik jaso.

Bigarren eskaera Bilboko Udalak, bete ez duen arren, airearen kutsadurari aurre egiteko Epe Laburreko Protokoloa edo Jarduera Plana egiteko duen betebeharragatik sortu da; protokolo horiek gai kutsatzaile nagusientzat ezarritako alerta-atalase berrietakoren bat gainditzeko arriskua duten 100.000 biztanletik gorako autonomia-erkidegoek eta udalek egin beharko lituzkete. 2023ko martxoaren 7an, Ekologistak Martxan-ek betebehar hori gogorarazi zion Bilboko alkate jaunari, eta gaur egun ez dago horren berri.

Bitartean, 2023ko irailaren 6an, tokiko prentsak gertakari horietako baten berri eman zuen: herritarrentzako alerta- eta informazio-atalaseak gainditu ziren, eta ez genuen protokolo hori ezagutzen.

Era berean, nabarmendu nahi dugu, indarrean dagoen araudiaren arabera, eta 102/2011 Errege Dekretuaren 20. artikuluan xedatutakoaren ildotik, informazio- edo alerta-atalaseak gainditzen direnean edo gaindituko direla aurreikusten denean, airearen kalitatearen arloan eskumena duten administrazioek herritar guztiei jakinaraziko dietela, irrati, telebista, prentsa, Internet edo gailu mugikorren bidez, besteak beste, erregistratutako edo aurreikusitako mailen eta hartuko diren neurrien berri.

Aurreko guztiaz gain, komenigarria litzateke Bilboko Udalak herritar guztien osasuna babesteko neurri proaktiboak hartzea eta, ildo horretan, Hiribilduko Ingurumeneko Udal Ordenantza berrikustea, 2000. urteaz geroztik eguneratu gabe; izan ere, gaur egun indarrean dagoen ia legeria guztia, aplikagarria eta airearen kalitateari buruzkoa, geroagokoa da, egindako eskaerarekin gertatzen den bezala.