- Gainazaleko uren laginen % 22k, besteak beste Espainan bildutakoek, glifosato-mailak zituzten, eta, ondorioz, ez ziren egokiak giza kontsumorako
- Kutsadura hori ere mehatxu handia da uretako bizitzarentzat
- Espainiak herbizidaren lizentzia berritzearen aurka egin behar du datozen hilabeteetan Europako estatu kideek egingo duten bozketan.
Glifosatoa berriz baimentzeari buruzko 2023ko bozketari aurrea hartuta, Ecologistas en Acción taldeak, Europako Plagiziden Ekintzarako Sareko kideak, Berdeekin batera, Europako eta Espainiako azaleko uretako glifosato-mailak aztertu ditu.
Azterketarako, azaleko uren laginak hartu dira Europar Batasuneko 12 herrialdetan 2022ko urriaren amaieran, nekazaritza-denboraldiaren ondoren. Guztira, ibai/errekaren 23 lagin eta aintzirako uraren 5 lagin jaso ziren.
Nekazaritza-sasoitik kanpo ere, herrialde gehienetan, glifosato herbizida eta horren degradazio-produktua (AMPA) azterlaneko 12 herrialdeetako 11 lurrazaleko uren 23 laginetatik 17tan ( % 74) hauteman dira. Uraren bost laginek, horien artean Espainian bildutakoek (Les Garriguesen, San Pedro del Pinaltan eta Albujóngo ramblan), glifosato-maila eta/edo AMPAa zuten, ingurumeneko segurtasun-muga baino altuagoak, 0,1, g/l-koa, pestiziden substantzia aktiboentzat eta edateko uretan dituzten metabolitoentzat.
Txosten honen emaitzek berretsi egiten dituzte Trantsizio Ekologikorako eta 2021erako Erronka Demografikorako Ministerioaren datuak. Izan ere, glifosatoa kalitate-arauaren gainetik detektatu zuten, 0,1, g/l-ko kalitate-arauaren gainetik, hiru laginketa-puntutatik batean. Ecologistas en Acción taldeak urteak daramatza hori salatzen, hainbat txostenekin.
Kutsadura hori, lehenik eta behin, mehatxu handia da uretako ekosistementzat. Glifosatoa toxiko gisa sailkatuta dago uretako bizitzarako, eta ondorio iraunkorrak ditu. Proba zientifikoek erakusten dute glifosatoa eta AMPAa arrisku handia direla uretako ekosistementzat, ingurumenean dauden kontzentrazioetan. Glifosato-maila baxuek ere funtsezko espezie urtarren hazkuntzan eta garapenean eragiten dute, landare eta algetatik arrain eta anfibioetaraino. Glifosatoz egindako herbizidekiko esposizioa, hauek ere tentsioaktiboak eta beste koformulatzaile batzuk dituztelarik, glifosatoa bera baino toxikoagoa ere izaten da. Gainera, arriskuak are handiagoak izan litezke; izan ere, EFSAk glifosatoari buruz atera dituen azken ondorioek “datu-hutsuneak” onartzen dituzte, uraren toxikotasunari dagokionez.
Bigarrenik, gaur egun Europan glifosatoak eragindako kutsadura-mailak arriskuan jartzen du giza erabilerarako ur-baliabideen osotasuna. Espainiak azken hilabeteetan jasan dituen edateko uraren kutsadura-kasuak areagotu egingo dira herbizida toxikoen erabilerari galgarik jartzen ez bazaio, batez ere hornidura-eremuetatik gertu.
2023ko hurrengo hilabeteetan, Europako estatu kideek glifosatoaren lizentzia berritzea (edo ez) bozkatuko dute Europako ScoPAFF pestiziden Komitean. Botoa sekretua bada ere, jakina da glifosatoari buruzko azken bozketan, 2017an, Espainiak ez zuela berritzearen aldeko botorik eman. Orain, glifosatoak eta AMPAak eragindako uren kutsadura zabalak eta uretako bizitzarako toxikotasunari buruzko datuen aintzirak agerian uzten dute ez direla betetzen edozein plagizida onartzeko irizpideak, eta horrek erraztu egiten du Espainiak berritzearen aurkako botoa ematea.
Ezinbestekoa da Europako Batzordeak eta estatu kideek glifosatoa erabiltzearen aurka egitea, uraren kalitatean eta espezie ugaritan (gizakiak barne) ikusitako ondorio kaltegarriei aurre egiteko. Era berean, ezinbestekoa da juridikoki lotesleak diren helburuak ezartzea plagizida kimikoen erabilera eta arriskua erdira murrizteko, Batzordeak produktu fitosanitarioen erabilera iraunkorrari buruzko erregelamenduan proposatzen duen bezala.
