- Uda honetan habiak suntsitu izanaren salaketak jaso dira Argomanizen eta Urarten
- Bi espezieak Babes Bereziko Erregimenean dauden Basa Espezieen Zerrendan sartuta daude, eta, beraz, delitua da habiak suntsitzea. Arau-hauste larritzat hartzen da, eta 200.000 eurora irits daitezkeen isunak ezartzen zaizkio
- Beharrezkoa da herritarrak informatzea eta kontzientziatzea hiriko hegazti intsektujaleak babesteko beharraz
Uda honetan hainbat pertsona jarri dira harremanetan Ekologistak Martxan elkartearekin, Arabako herri batzuetan (Argomaiz eta Urarte) enara- eta enara azpizuri-habiak suntsitu dituztela salatzeko. Zoritxarrez, gaur egun ere ohikoa da hori.
Egoera horietan, kasu horiek Ertzaintzan edo Arabako Foru Aldundian salatzeko aholkatzen zaie beti pertsonei. Aztertzen ari garen bi kasuetan, Arabako Foru Aldundiaren oihanzaingoan salatu zituzten, eta bi kasuetan, salatzaileek jakinarazi digutenez, oihanzainek ez zuten ezer egin, ezta ikerketa edo solasaldi txiki bat ere habiak suntsitu ziren etxeetako egoiliarrekin, eta, jakina, ez da zehapen-espedienterik ireki.
Sorbeltz arrunta (Apus apus), enara arrunta (Hirundo rustica) eta enara azpizuria (Delichon urbicum) dira gure herri eta hirietan presentzia handiena duten hiru intsektujale espezieak.
Espezie horiek udaberrian behin itzultzen dira Arabako lurraldeko hiri eta herrietara ugaltzeko eta habiak egiteko, eta, laboreei zein gure osasunari eragiten dieten izurriteen kontrolean zalantzarik gabeko onura ekartzen duten arren, askotan habiak suntsitzea bezalako ekintzekin jasotzen dira.
Ekologistak Martxan-ek gogorarazi du bai enara azpizuriek, enarek eta sorbeltzek eraikinetan kokatzen dituztela habiak. Lehen bi espezieak oso agerian daude, eta hori batzuetan toki horien “estetika” eta “garbitasuna” saihesteko arazotzat hartzen da, nahiz eta “eragozpen” horiek saihesteko modu oso errazak egon.
1998tik 2019ra bitartean udaberrian izandako hegazti arrunten populazioen bilakaera erakusten duten datuek erakusten dutenez, beherakada nabarmena izan da, bai sorbeltz arruntean, bai enara arruntean. Sorbeltz arruntaren kasuan, % 27,2ko beherakada izan da, eta enarenean, berriz, % 30etik gorakoa. Horrek esan nahi du espezie horrek milioi bat ale inguru galdu dituela urtean Espainiako populazioan.
Espezie horien dieta intsektuek osatzen dute nagusiki. Enara azpizuriak euliez eta eltxoez elikatzen dira; enarek, berriz, txintxarriak eta kakalardo txikiak ere kontsumitzen dituzte, besteak beste. Ikerketa zientifikoek Espainiako lurraldean aurkitutako zenbait garabi-espezieren digestio-traktuan 445 harrapakin aurkitu dituzte, eta horietatik % 99 baino gehiago intsektuak ziren. Hegazti horiek irensteko gaitasuna funtsezko prozesu ekosistemikoa da gizakiarentzat, izurrien kontrol naturala baita. Ikerketa zientifikoek sorbeltz arrunta eta enara arrunta intsektu-espezieen harrapari natural gisa identifikatu dituzte, laboreentzat mehatxu baitira. Gainera, harrapari izateak gizakiari eragiten dioten gaixotasun infekziosoen intsektu bektoreen populazioak txikitzen laguntzen du.
Sorbeltz, enara eta enara azpizurien biziraupena bermatzeko udal administrazio publikoek ahalegin handia egin behar dute eta helburu horrekin konpromiso argia hartu behar dute. Hori dela eta, Ekologistak Martxan-ek Arabako udalei eskatzen die, beren udal-ordenantzen bidez, espezie horien populazioen kontserbazioa erraztuko duten hirigintza-neurriak har ditzatela.
Era berean, Arabako Foru Aldundiari eskatzen diogu neurriak har ditzala espezie horien habiak gure lurraldean berriro ez suntsitzeko. Alde horretatik, Foru Gobernuari eskatzen diogu kanpaina iraunkor bat egin dezala, alde batetik, Arabako herrietako bizilagunei jakinaraz diezaiela debekatuta dagoela habiak suntsitzea, espezie horiek onura handiak dakartzatela eta kontserbatu egin behar direla, eta, azkenik, eragozpenak gutxitzeko neurriak har ditzala.
