Informazio hau eta askoz gehiago aurki dezakezu “Libres de contaminantes hormonales” blogean.
Toxikoen maila kezkagarriak gure gorputzetan
Giza Biomonitorizaziorako Europako Ekimena (HBM4EU) 116 gobernu-agentziak, laborategik eta unibertsitatek Europako 28 herrialdetako 13.000 biztanletik gorako gernu eta odolean toxikoen 18 talde dauden aztertzen duen programa da.
Horren azken urteetako emaitza da “Europako biztanleriak substantzia kimiko arriskutsuen maila” kezkagarriak “dituela, bereziki haurrek”.
Esposizio horren zati handi bat ohiko kontsumorako produktuen bidez gertatzen da, hala nola arropa, altzariak, jostailuak…, araudi ahul baten ondorioz, enpresa kimikoen epe laburreko irabaziak lehenetsi baititu.
Zer egingo du Europako Batzordeak?
Europako Batzordeak konpromisoa hartu zuen, produktu kimikoei buruzko estrategian, kontsumorako produktu guztietan toxikorik kaltegarrienak debekatzeko, eta EBko segurtasun kimikoaren legea, REACH, berrikusi zuen. 2022rako berrikuspen hori agindu zuen arren, EBko komisarioek atzeratzea erabaki zuten, Alemaniako industria kimikoaren presioagatik.
Orain, REACHaren berrikuspena atzeratzeaz gain, kontsumorako produktuetan toxikoen debekua murriztu daiteke. Corporate Observatory Europe erakundeak eskura izan duen inpaktua ebaluatzeko zirriborro baten arabera, Batzordearen asmoa da substantzia toxiko kezkagarriak erabiltzen jarraitzea gaur egun erabiltzen diren produktuen erdietan gutxienez, Frans Timmermans lehendakariorde exekutiboak agindu zuenaren aurka.
Batzordeak toxiko arriskutsuak utzi nahi ditu produktuetan, nahiz eta, eraginaren ebaluazioaren arabera eta 30 urteko aldirako, horiek ordeztea osasunean sortutako onurak baino 10 aldiz gutxiago kostatuko litzaiokeen industria kimikoari. Horrela, urtean 900 eta 2.700 milioi euro artean kostako litzaizkioke industriari bere produktuak birformulatzeko, eta urtean 11.000 eta 31.000 milioi euro arteko onurak ekarriko lizkioke osasunari, kalte larriekin lotutako toxikorik gabeko produktuak edukitzearen ondorioz (minbizia, ernalezintasuna, obesitatea, asma eta gaixotasun neurologikoak).
Biomonitorizazioaren beste aurkikuntza batzuk
Biomonitorizazio programak 168 artikulu sortu zituen, bikoteka berrikusiak, eta datu kezkagarriak aurkitu zituzten: Europako haurren % 99 gutxienez sugarraren atzeratzaile batekin kutsatuta daude. Edo haurren eta nerabeen % 17 arriskuan daudela ugalketarako toxikoak diren ftalatoen nahasketa baten eraginpean egoteagatik; edo europar guztiok dugula bisfenolen «barne-kutsadura nabarmena».
Poli eta perfluoroalkilo edo toxiko eternalei dagokienez (PFAS), bagenekien nerabezaro europarrak maila altuak dituela. Orain, analisiak baieztatzen du gazte guztiak kutsatuta daudela, eta laurden bat inguru osasunarekiko kezka-mailatik haratago dagoen kontzentrazio batean. HBM4EUk “PFASen puntu kritikoak” ere identifikatu zituen, non esposizioa batez bestekoa baino 100 aldiz handiagoa den eta, beraz, “giza osasunerako arriskutsua” den.
Aldaketak behar ditugu REACH-en
Kutsadura-maila horietara iritsi gara, nahiz eta EBn substantzia kimikoak kontrolatzeko araudi bat indarrean egon, REACH erregelamendua. Hau da, kutsadura-maila horiek REACHek huts egin duela baino ez dute adierazten.
HBM4EUren ikerketak frogatu zuen legeria hori eguneratzeko premia larria dagoela.
Beste aldaketa batzuen artean, koktel-efektua edo hainbat substantziaren efektu konbinatua deiturikoa islatu behar du, eta eragin handiagoa du osasunean substantziek bereizita baino.
“Ordezkapen tamalgarria” delakoa ere saihestu behar da, biomonitorizazioak hainbat adibide aurkitu baitzituen. Ordezkapen horren bidez, araututako substantzia bat aldatu egiten da, eta, horren ordez, antzeko substantzia arriskutsu bat jartzen da, baina legezko murrizketarik gabe. Horrela, HBM4EUk gero eta BPS maila handiagoak aurkitu zituen, BPAren ordezkoa eta obesitatearekin eta tiroideko minbiziarekin lotua. Era berean, ftalatoetan eta DINCH ordezko eztabaidagarrian eta PFASetan antzeko aldaketaren ebidentziak daude, eta ordezko «asko» aurkitu zituzten.
Kasu askotan, osasun-kezkarik ere ezin izan zen ezarri, toxikotasunari buruzko daturik ez zegoelako. REACHen aldatu beharreko beste puntu bat da, eta aukera eman du produktuak merkaturatzeko, enpresak emandako datuen kalitatea egiaztatu gabe, edo toxikotasun-datu ez fidagarriekin.
Laburbilduz, populazioa substantzien maila kezkagarrietan kutsatuta dago, eta horietako gehienentzat ez dira ezagutzen arrisku potentzialak. Eta datu eskuragarriak dituztenen kasuan, proba gehienek legezko kontzentrazioak hautsi zituzten lagindutako populazioetan.
