Ekologistak Martxan taldeak kezka agertu nahi du Lurralde Batzordean Udal Gobernuaren eta Elkarrekin taldearen aldeko botoekin onartutako dokumentuagatik, bai eta osoko bilkuran inolako eztabaida sozialik eta herritarren parte-hartzerik gabe onartzeko duten presagatik ere.

Ekologistak Martxan-en ustez, garrantzi hori duen dokumentu batek kontzentrazio politiko eta sozial zabala izan beharko luke. Arduragabekeria iruditzen zaigu presaka eta oposizioko talde gehienak kontra dituela jokatzen saiatzea. Gogora dezagun HAPOren oinarri izango diren irizpide eta helburuez ari garela. Udal-gobernua gai ez bada horrelako funtsezko zerbaitetan adostasunak bilatzeko, gaizki goaz eta. Bestalde, gure buruari galdetzen diogu ea non geratu den herritarren parte-hartzea, eta ea parte-hartze hori egunen batean egiten bada, irizpide eta helburu horiek onartu beharko dituen aldez aurretik eztabaidatu gabe.

Dokumentu horretatik ondorioztatzen denez, Gasteizko Mendiak behar bezala babestu gabe egongo dira. Dokumentuak babes-figurak baino ez ditu aipatzen (KBE eta HBBE); horien zati oso txiki bat baino ez dira Gasteizko Mendiak, eta gainerakoek arriskuan jarraituko dute azpiegitura energetikoen edo bestelakoen proiektu handien aurrean. LAGak eta Nekazaritza eta Basozaintzako LPSa baino ez dira aipatzen, eta bi figura horietako batek ere ez ditu Gasteizko Mendiak blindatzen, babes eraginkorrik gabe jarraituko baitute. Ekologistak Martxan-ek gogora ekarri duenez, egungo HAPOak Eusko Jaurlaritzak (EAJ eta PSE-EE) heldu beharreko zenbait alderdi utzi zituen, adibidez, Subijanan gasa atera ahal izateko, baina badirudi hori ez dela zuzendu dokumentu honetan.

Batzordean onartutako dokumentuak zenbait inkoherentzia eta kontraesan erakusten ditu; izan ere, alde batetik, 3.9 puntuak urpean gera daitezkeen eremuetan erabilerak mugatzea planteatzen du, urbanizazio berriak saihestuz eta nekazaritzakoa bezalako jarduera bateragarriak bultzatuz, eta, bestetik, 5.7 puntuan dio VIAP proiektuari dagozkion lurzoruak lurzoru urbanizagarri sektorizatu gabe gisa mantenduko direla Forondako aireportuaren eremuan.

Proiektu hori uholde-arriskua duen eremu batean egingo litzateke, eta, beraz, kontraesan argia dago 3.9 puntuarekin. Ekologistak Martxan-ek gogorarazi duenez, URAk VIAP proiektuaren eremuan uholdeak saihesteko proposatu duen irtenbidea Zaiaseko dikea eraikitzea da. Hau da, dokumentu honek Zaiaseko dikearen eraikuntza bermatzen du.

Bestalde, 14 Olaran sektorearen antolamenduak Errekaleorreko proiektu sozialaren xake matea suposatzen du, eta normala da hori babestea gobernu-taldeak, okupazioaren arazoa konponduz bularra ateratzen baitu, 124 etxebizitza eraitsiz, 350 etxebizitza libre eta alokairu sozialik gabe eraikitzeko, baina ulertzen zailagoa da Elkarrekin babestea.

Hiria barrurantz trinkotuz eta kohesionatuz lurzoru gehiago ez kontsumitzeari dagokionez, bat gatoz helburu horrekin; izan ere, urbanizatu gabeko eremuan dauden eraikigarritasunak jada urbanizatuta dauden eremuetara eramaten ditu, eta hori, printzipioz, positiboa da; hala ere, kontuan izan behar da horrek ez duela hiriaren eraikigarritasun osoa murrizten. Gaur egun Gasteizko hegoaldean gertatzen ari dena, neurriz kanpoko hazkundearekin eta azpiegitura egokirik gabeko eremu batean, badirudi udal-gobernuak eta hura babesten duen taldeak nahi duten POGU onartzen bada gertatuko denaren aurrerapena dela. Vitoria-Gasteizko hegoaldean izandako hazkunde neurrigabe horrek bide-azpiegitura berriak sortzeko beharra ekarriko du, dagoeneko ezagunak diren arazoak birsortuz. (Latinoamerika biribilgunea-Esmaltazioen biribilgunea), lehenik arazoa sortzen da eta ondoren konponbide handiak eta garestiak planteatzen dira. Ez litzateke harritzekoa izango hemendik gutxira egungo udal-gobernuak hegoaldeko ingurabidearen proiektua berpiztea proposatzea, inguruko trafiko-arazoa konpontzeko.

Bestalde, dokumentu honetatik deigarria da absentzia oso esanguratsu batzuk.

Adibidez, supersagarrak dira espazio publikoa pertsonentzat berreskuratzeko ardatz nagusiak, eta ez dira aipatu ere egiten.

Dokumentuak ez ditu aipatzen, ezta ere, emisio Txikien Eremuak (BEZ), 2023tik aurrera mugatzea nahitaezkoa izango den arren, eta 2020ko abenduko osoko bilkuran onartutako mozioa gorabehera. Mozio horrek honako hau zioen:

Gasteizko Udalak hiri-plangintzan sartuko ditu mugikortasunaren ondoriozko isuriak murriztea ahalbidetuko duten arintze-neurriak, honako hauek barne, gutxienez:

• ZBEren establezimendua.
• Oinez, bizikletaz edo beste garraiobide aktibo batzuen bidez bidaiatzea errazteko neurriak, bizi-ohitura osasungarriekin lotuta.
• Garraio publikoaren sarea hobetzeko eta erabiltzeko neurriak.