SARS-CoV-2 birusaren kasu positiboak dituzten etxe, ospitale eta adinekoen zentroetatik datozen hondakinen kudeaketaren inguruan Osasun Ministerioak egindako proposamenak lehentasuna ematen dio errausketari edota hondakindegian biltegiratzeari, ingurumen-inpaktu txikiagoa duten tratamendu alternatiboak egon arren, hala nola, autoklabeko esterilizazioa
-
Zementu fabriketan erregai alternatibo gisa erretzeko proposatutako koerrausketa bideraezina eta jasanezina da, eta langileak arriskuan jarriko lituzke. Halaber, zementu-fabriken jarduera berehala eten beharko litzateke, ez baita une honetan gizarteak beharrezkoa duen oinarrizko jarduera
Joan den igandean, martxoaren 22an, birusarekin kontaktuan dauden etxe, ospital, osasun zentro, egoitz eta antzekoen hondakinen kudeaketaren inguruko argibideak eman zituen Osasun Ministerioak Agindu baten bidez. Hondakin horiek errefusa edukiontzietan utzi behar direla esan zuen, baita lehentasunez errausketarako ere erabiliko dira, edo, hala badagokio, zabortegirako. Halaber, zabor-poltsak ez dira ireki edo manipulatu behar, erraustu edo isuri aurretik tratatzen badira bakarrik automatikoki egin, eta beharrezkoa izanez gero, zementu-fabriketan erraustea.
Ez zaigu iruditzen zementu-fabrikak hondakin horiek erretzeko instalazio egokiak direnik, ez baitaude horretarako diseinatuta, esaterako, ez dute errausketa horrek sortuko duen kutsadura atmosferikoa murrizteko sistema aproposik. Lehenik eta behin, labe bakar bat ere ez dagoelako prestatuta zabor-poltsak aldez aurreko tratamendurik gabe (birrindu, zatikatu) sartu ahal izateko, ez erregailu nagusian, ez aurre-kiskalgailuan. Bigarrenik, birusa ordu batzuen buruan desaktibatzen den arren, zabor hori erabiltzeak arriskuan jarriko luke langileen osasuna. Eta hirugarrenik, zementu-fabrikek beren jarduera eten beharko luketelako osasun-krisi eta konfinamendu-egoera honetan, ez baita gizarterako funtsezko jarduera bat.
Langileen osasuna eta segurtasuna beste gogoeta ekonomiko batzuen gainetik jarri behar dira.
Covid-19ko gaixoak tratatzen dituzten zentroetako hondakin sanitarioek ohiko tratamenduari jarraitu beharko liokete; hau da, lurrun- eta huts-desinfekzioa autoklabe bidez (gehienek egiten duten bezala), eta, behin desinfektatuta, etxeko hondakin arrunt gisa tratatu beharko lirateke material birziklagarriak(metalak, plastikoak…) berreskuratzeko. Tratamendu horrek ingurumen inpaktu gutxiago sortzen du errausketak edo hondakinen isurketak baino; hauek, ordea, tratamendu erasokorragoak eta ingurumenarekiko portaera okerragoa dute. Gainera, bakoitzak babesteko ekipamenduen hondakin horietako batzuk (maskarak edota batak, adibidez) erraz birziklatu eta berrerabil daitezke desinfektatu eta garbitu ondoren.
Hondakin horien tratamenduari uko egiteak, eta, aldi berean, errausteari edo isurtzeari lehentasuna emateak, Espainiako Estatuan hondakinen kudeaketan jasangarritasunik ezaren bideari jarraitzea besterik ez du egiten; izan ere, 2017an, hondakinen %63 zabortegietara eraman zen, eta horietatik laurden bat aldez aurretik inolako tratamendurik egin gabe, zabortegietan hondakinak biltegiratzearen inguruan duela 20 urte Europak eta Espainiak ezarritako legedia bete gabe.
Operadore eta autonomia-erkidego batzuentzat aitzakia izan daitekeela Agindu hau ohartarazi nahi du Ekologistak Martxan taldeak, hots, etxeko hondakinak hondakindegietan uzten jarraitzeko, aldez aurretik birziklatzearen kalterako nahitaezko tratamendua jaso gabe.
Asepsiarako eta babeserako nahitaezko neurriak hartu direnez gero, sortutako hondakinen kopuruak gora egin du. Horrek ez du esan nahi osasuna zaintzeko eskakizunak murriztu egin behar direnik, ezta hondakinen kudeaketan ahalik eta ingurumen-bermerik handienak bete behar ez direnik.
