- Erakunde ekologistak txosten berri bat argitaratu du, proiektu berriztagarrien instalazioan dagoen burbuila eta plangintzarik ezarekin lotutako arazoak erakusten dituena, bereziki potentzia fotovoltaiko gehiegi martxan jartzearen eraginkortasunik eza.
- Azterlanaren arabera, aldizkako berriztagarrien % 90 sartzeko zailtasun tekniko eta politikoa dago, isurketak gehiegi handitu gabe. % 100 berriztagarria sortzeko helburua lortzea errazagoa da eskariari eusteko eta sorkuntza banaturako agertoki batean.
- Ecologistas en Acción taldeak deskarbonizazio-estrategia ausart, adimentsu, zuzen eta ondo planifikatu baten aldeko apustua egin du, energia-kontsumoa murrizteko, 2040an erabateko deskarbonizazioa lortzeko eta 2030ean % 100 berriztagarria izango den elektrizitate-sorkuntza lortzeko.
‘Instalación de energías renovables en el sistema eléctrico peninsular’ txostenaren helburua da instalatzea arrazoizkoa den potentzia berriztagarria kuantifikatzea. Sistema elektrikoaren simulazioetan oinarrituta egin da, sare elektrikoaren (REE) ordu-datu errealetan oinarrituta. Azterketa sistema elektrikoak berriztagarriek sor dezaketen energia xurgatzeko duen gaitasunean oinarritzen da, eta agerian uzten du instalatutako potentzia neurriz kanpo handitzeak galera nabarmenak dakartzala aztertutako teknologiek (eolikoa, termosolarra eta fotovoltaikoa) sor lezaketen energian.
Rodrigo Irurzun txostenaren koordinatzailearen hitzetan: “Energia fotovoltaiko gehiegi instalatzearen efektua suntsitzailea da, egunaren erdiko orduetan egunero sortzen den gailurra dela eta. Une jakin batean sistema ez bada gai energia guztia xurgatzeko, potentzia mugatu behar da sarearen egonkortasuna bermatzeko. ” “Isuri berriztagarri” (edo curtailments ingelesez) bezala ezagutzen den fenomeno hori ez da berria. Azken urteotan gertatzen ari da, sareko nodo batzuk gainezka daudelako. “Hala ere”, jarraitzen du Irurzunek, “fenomenoa oso modu garrantzitsuan areagotuko litzateke aurreikusitako potentzia guztia martxan jarriz gero”.
Gaindimentsionamenduari dagokionez, txostenaren arabera, dagoeneko martxan dauden proiektu eolikoek eta sartzeko baimenak dituztenek % 3ko potentzia gehigarria dute, Energiaren eta Klimaren Plan Nazional Integratuaren (PNIEC) azken berrikuspenean ageri denaz gain (62 GW). Gainera, sartzeko baimenak eskatu dituzten eta oraindik aztertzen ari diren proiektuak gehituz gero, kopurua helburu hori baino % 27 handiagoa da. Fotovoltaikoaren kasuan, zifrak askoz handiagoak dira, proiektuak % 56 eta % 85eko potentzia batuz, PNIECek ezarritako 76 GWen gainetik. Instalazioari dagokionez, 2024an eolikoak % 30 gehiago gehitu zion 2019an zeukan potentziari. Baina benetako eztanda eguzki-energia fotovoltaikoarena izan da, aldi horretan zazpi aldiz biderkatu baitu instalatutako potentzia.
Ildo horretan, hedapen azkar horrek eragin positiboak baditu ere sektore elektrikoaren CO2 fakturan (2024an bere isuriak 2014-2018 aldian zituenak baino % 40 gutxiagora murriztu ditu), lurraldeetako polemika eta tentsioak ere baditu. Proiektu-kopuru handiak eta horien lurralde-hedadurak, sarritan eskualde jakin batzuetan biltzen direnak, biodibertsitatean, lehen sektorean eta paisaian izan ditzakeen eraginak ditu.
“Gehiegizko potentzia bat martxan jartzeak materialen erabileran xahutzea dakar, eta material horietako batzuk gero eta urriagoak dira, eta erauztean inpaktuak izaten dituzte”, dio Irurtzunek. “Halaber, instalazioetarako milaka hektarea erabiltzea, energia ebakuatzeko linea eta azpiestazio elektrikoak ezartzea, bideak irekitzea, makinak erabiltzea eta inpaktuak sortzen dituzten eta gizarte-erantzuna izaten ari diren jarduera asko egitea eskatzen du, batez ere instalatzen diren lurraldeetan”, ondorioztatu du txostenaren koordinatzaileak.
Ikerketak eskariaren, biltegiratzearen eta interkonexioen ondorioak aztertzen ditu, lau agertoki desberdinetan instalatu beharreko berriztagarriak dimentsionatzeko. Aztertutako agertoki gehienetan, gaur egungoaren antzeko kontsumo elektrikotik abiatu da, eta, horren ondorioz, fotovoltaikoa % 28 eta % 38 artean sartu da, eta gehienezko potentziak 70 GW eta 72 GW fotovoltaiko artean daude, PNIECen ezarritakoak baino pixka bat txikiagoak. Emaitza horiek edukiera eta iraupen handiko biltegiratzearen garapenak baldintzatuta daude, ponpaketa hidraulikoak bezala, bestela simulazioek 50 GW inguruko gehienezko muga arrazoizkoa ematen baitute.
PNIECen helburuen araberako agertoki bat ere simulatu da, 94 GW fotovoltaikoko emaitza ematen duena. Javier Andaluz Ecologistas en Acción taldeko Energia Arloko koordinatzailearen ustez, “egoera hori ez da desiragarria, kontsumoa % 150ez biderkatzen baitu 2019koaren aldean, batez ere hidrogenoa sortzeko eta elektrizitatea esportatzeko, eta, beraz, onurak sortuko ditu energia-enpresentzat, lurraldean inpaktuak utzita”.
% 90etik gorako eguzki-estaldura eta estaldura eolikoa duen aztertutako agertoki bakarra autokontsumoaren % 20ra iristen den agertoki bat izango litzateke. Erakunde ekologistaren ustez, beharrezko potentzia fotovoltaikoaren zati handi bat hiriguneetan edo antropizatuetan instalatu ahal izango litzateke, eta, beraz, aurkeztutako proiektuak baino askoz ere potentzia txikiagoa instalatzea arrazoizkoa litzateke lurzoruan.
Ecologistas en Acción taldeak dioenez, Espainiako Estatuak neutraltasun klimatikoa lortu behar du 2040an, eta horrek kontsumoak asko murriztea eskatzen du, energia-kontsumoaren zati handi bat elektrifikatzea, eta 2030ean % 100 berriztagarria izango den elektrizitate-sorkuntza lortzea. Azterlan honetan modu adimentsuan konbinatu beharreko hainbat estrategia posible aurkeztu dira (sorkuntza handitzea, kontsumorako hurbiltasuna, biltegiratzea, interkonexioak edo iturrien arteko oreka), betiere ingurumen- eta ekonomia-inpaktuak kontuan hartuta.
